MERKEZ BANKASI 20.08.2022 tarihli Resmi Gazete’nin 31929 sayısında yayınladığı 2022/23 nolu Bildirim ile banka kredi faiz oranları ile ilgili değişikliğe gitti ve bankalara bu tarafta yeni teminat yükümlülükleri getirerek, kredi faiz oranlarına müdahale ederek düşürülmesini sağlamıştı. Bankalar süratli aksiyon alarak faiz kaybını fiyat, kurul, paket satış ve sigorta ile kapatmaya başladı; yetmedi, kredinin %25-30’unu bloke edilmesi; ihracat taahhüt edilmesi üzere ekstre kredi şartlarını müşterilere dayatmaya başladı.
MERKEZ BANKASI Eylül ayında gösterge faizi %13’den %12’ye indirirken; bilhassa Ticari Kredilerde şikayetlere neden olan Fiyat ve Komitelerde yeni düzenlemeler yapması kimseyi şaşırtmayacak. MERKEZ BANKASI’nın firmalar lehine düzenlemeleri Kredilerdeki Fiyat ve Kurullardaki keyfi uygulamaları da engelleyerek düşürme beklentisi artırdı. Zira Bankaların fiyat ve Komite ile ilgili düzenlemeleri yapma yetkisi Merkez Bankasında. BDDK bu istikametteki şikayetleri yetki kapsamında olmadığını ileri sürerek adres olarak TCMB’yi gösteriyor.
Bankacılık dalının 2021 birinci yedi ayında 88,5 milyar TL Faiz Dışı Gelir elde ederken; 2022 yılı tıpkı devirde yüzde 84 artarak 163,2 milyar TL Faiz Dışı Gelir elde etmesi bile bu alanda keyfi ve yüksek gelir uygulamalarını yürürlüğe koyduklarının göstergesi.
MERKEZ BANKASI Eylül Ayı raporlamalarda bankalardan alınan fiyat ve komitelerinin da raporlanmasını talep etmişti. Gelen birinci datalar şikayetleri takviyeler nitelikte çıkması üzerine yeni standartların belirlenerek bankaların keyfi fiyat ve komite almalarının önüne geçilmesi amaçlayacak düzenlemeler yapacak üzere.
Krediler yanında son vakitlerde Vadesiz hesaplarda vadeli alt limitin keyfi artırılması, ATM’lerden müşteri hesabındaki günlük Nakit para çekim limitlerinin düşürülerek aşımı halinde astronomik fiyatlar tahsil edilmesi; ATM süreçlerinde keyfi fiyat ve komiteler alınması; kredi kartlarına vaktinde fiyat alınmayacak diye bağlanan fatura otomatik ödemelerden ek fiyatların alınması üzere şikayetler artmıştı. ATM komiteleri ile ilgili şikayetleri BDDK mevzunun Merkez Bankası konusu olduğu tarafında müşterilere yanıtlar göndermesi üzerine gözler MERKEZ BANKASI’nın bu istikamette ne üzere düzenlemeler yapacağına çevrildi.
MERKEZ BANKASI 10/2/2020 tarihli ve 31035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Fiyatlara Ait Tarz ve Asıllar Hakkında Bildirim (Sayı: 2020/4) ile Kredilerde Fiyat ve Komitelerde kapsamlı düzenlemeye gitmişti.
Piyasa kredi faiz oranlarının düşmesinden şad olmakla birlikte, bankaların kredi iştahının kapalı olmasından; kredi limitlerini istediği vakit kullanamadıkları istikametinde şikayetler de artmış durumda. Kredilere gereğince ulaşamayan firmalar da küçülmeye giderek faaliyetlerini daraltıyor, bilhassa OSB’de faaliyet gösteren Sanayicilerin küçülmeye gitmesinde, elektrik tüketimi düştüğü üzere Eylül ayında emekçi çıkarmalar da başladı.
Erol TAŞDELEN – Ekonomist www.bankavitrini.com
TCMB brüt rezervleri 1,14 milyar dolar artarken, net rezervler 2,0 milyar dolar azaldı; partiden arındırılmış döviz mevduatları 1,6 milyar arttı
ANALİZ: Tüketici inanç endekslerinde Eylül bereketi