Kamu kurum ve kuruluşlarının zımnilik dereceli ünite ve kısımlarında çalıştırılacak kamu işçisi, Ulusal Savunma Bakanlığı, Genelkurmay, MİT, ceza infaz kurumları ve tutukevleri, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler ve emniyet, jandarma, kıyı güvenlik ile üst kademe kamu yöneticilerinden birinci sefer yahut yine memuriyete veya kamu vazifesine atanacaklar hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacak.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yapılmasına Dair Yönetmelik, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelikle yetkili olmayan bireylerin bilgi sahibi olmaları halinde devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün ziyan görebileceği yahut tehlikeye düşebileceği bilgi ve dokümanlar ile saklılık dereceli ünite ve kısımlar tespit edilerek güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması ve kıymetlendirme komitelerinin çalışmalarına ait tarz ve temeller belirlendi.
Haklarında güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılacak şahıslar, talep eden kurum ve kuruluşlar ile yapacak üniteleri kapsayan yönetmeliğe nazaran, kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenen kapalılık dereceli ünite ve kısımlar Cumhurbaşkanlığına bildirilecek. Lakin bu bildirim vilayet özel yönetimleri ve vilayet özel yönetimlerinin üyesi olduğu mahalli yönetim birlikleri ile köylere hizmet götürme birlikleri için İçişleri Bakanlığına, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile belediyelerin üyesi olduğu mahalli yönetim birlikleri için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yapılacak. İlgili bakanlık tarafından yapılan inceleme sonucunda uygun olduğu tespit edilen bildirimler Cumhurbaşkanlığına iletilecek.
Cumhurbaşkanlığına bildirilen ünite ve kısımların ilgili unsur kapsamında olup olmadığı değerlendirildikten sonra uygun görülenler Cumhurbaşkanlığınca İçişleri Bakanlığı, Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilecek.
Arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması
Yapılacak arşiv araştırmasında, kişinin isimli sicil kaydına, kolluk kuvvetleri tarafından hala aranıp aranmadığına, hakkında rastgele bir tahdit olup olmadığına, mutlaklaşmış mahkeme kararları ile kişi hakkında devam eden yahut sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olgulara ve hakkında kamu misyonundan çıkarılma ya da mutlaklaşmış memurluktan çıkarma cezası olup olmadığına mevcut kayıtlar üzerinden bakılacak.
Güvenlik soruşturmasında ise arşiv araştırmasına ek olarak tahkikat yapılacak kişi hakkında; vazifenin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal bilgiler, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiği, terör örgütleri yahut cürüm işlemek emeliyle kurulan örgütlerle aksiyon birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığı, mevcut kayıtlardan ve kişinin misyonuna yansıyacak konular kontrole elverişli olacak prosedürlerle, yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilecek.
Hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacaklar
Statüsü yahut çalıştırma biçimine bağlı olmaksızın birinci kere yahut yine memuriyete veya kamu vazifesine atanacaklar hakkında arşiv araştırması yapılacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarının zımnilik dereceli ünite ve kısımlarında çalıştırılacak kamu çalışanı, Ulusal Savunma Bakanlığı, Genelkurmay, MİT, ceza infaz kurumları ve tutukevleri, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler ile emniyet, jandarma, kıyı güvenlik, ulusal güvenlik açısından stratejik değeri haiz ünite, proje, tesis ve hizmetlerde istihdam edilenler ile üst kademe kamu yöneticilerinden birinci sefer yahut yine memuriyete veya kamu vazifesine atanacaklar hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak üniteler
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ile mahalli mülki yönetim amirlikleri tarafından yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla vazifeli üniteler, kendilerine iletilen taleple hudutlu olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının arşivlerinden ve elektronik bilgi süreç merkezlerinden gerekli bilgi ve evraklar ile Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununun ilgili kararları kapsamındaki karar ve kayıtları almaya yetkili olacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla vazifeli ünitelerde yetkilendirilmiş işçi; hukuka muhalif olarak elektronik ortamda yahut bilgisayar kayıtlarında ve loglarında şahsî bilgilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek yahut silemeyecek.
Vazifesi gereği öğrendiği yahut edindiği şahsî bilgi yahut dokümanları, yetkisiz bireylerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına yahut öbür bağlantı kanallarına veremeyecek.
Arşiv araştırması sonuçları en geç 30 iş günü, güvenlik soruşturması sonuçları ise en geç 60 iş günü içinde talep eden kuruma bildirilecek.
Soruşturma ve araştırma sonucunu içeren bilgi ve evraklar, ilgilinin sürecini yapan kurum evrakında taban “gizli” zımnilik derecesinde aidiyet konusuna nazaran fiziki ve/veya elektronik ortamda koruma edilecek. Lakin bu bilgi ve dokümanlardan istihbari faaliyetlere bahis olanlar elektronik ortamda koruma edilemeyecek.
Şahsî bilgilerin silinmesi ve yok edilmesi
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen şahsî bilgiler, işlenme maksadının ortadan kalkması halinde yahut her durumda iki yılın sonunda kıymetlendirme kurullarınca silinerek yok edilecek.
Bu bilgiler, sürece karşı dava açılması halinde karar katılaşmadan silinemeyecek.
Kamu kurum ve kuruluşları belirlenen saklılık dereceli ünite ve kısımlar 60 gün içerisinde Cumhurbaşkanlığına bildirilecek.