Borsada hisse senedi yatırımcılarının toplam sayısı haziran sonundan 22 Eylül’e kadar net 3.2 milyon artarak yaklaşık 8 milyona yükseldi. Bu süreçte hisse senedi piyasa bedeli de 10.4 trilyon lira oldu.
Borsa İstanbul’daki yatırımcı akını, son aylarda gerçekleştirilen halka arzların büyük ilgi görmesiyle tetiklendi.
Borsada 37 halka arz tamamlandı. 60 şirket daha halka arz için sırada beklerken başka yandan kelam konusu halka arzlar, aileler ortasında, komşu sohbetlerinde ve esnaf etraflarında en çok konuşulan mevzuların başında geliyor.
Yatırımcıların BIST’e olan bu ilgisi, öbür finansal araçların ziyan yazdığı bir periyoda denk geldi. Yatırımcılar, birikimlerini korumak ve gerçek çıkar elde etmek maksadıyla halka arz edilen yeni payların cazip getirisine yönlendi.
Halka arz trendinin devam etmesi bekleniyor. 2023 prestijiyle hisse senedi yatırımcı sayısı 7 milyon 706 bin 168’e yükseldi ve bu büyümede halka arzların tesiri büyük oldu. Hisse senedi yatırımcılarının çoğunluğu 1 milyon liranın altında portföye sahip küçük yatırımcılardan oluşuyor.
Her yaş kümesinden yatırımcının BIST’te süreç yaptığı görülüyor, bu da yatırımcı kitlesinin geniş bir yelpazeye yayıldığını gösteriyor. Yatırımcılar ortasında 15 yaşın altından 75 yaşın üzerine kadar farklı yaş kümelerinde yatırımcılar bulunuyor.
Naki Bakır’ın “BIST’e üç ayda 3,2 milyon yeni hisse senedi yatırımcısı” başlıklı yazısında yer alan bilgilere nazaran Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 22 Eylül 2023 prestijiyle BIST’te toplam hisse senedi yatırımcı sayısını 7 milyon 706 bin 168’e, hisse senedi piyasa bedelini de 10 trilyon 440 milyar lira olarak açıkladı. Hisse senedi yatırımcı sayısı ve portföyündeki büyümede bu yıl 22 Eylül prestijiyle 37’ye ulaşan ve son aylarda sayısı artan halka arzlar tesirli oldu.
Naki Bakır’ın Dünya’da yayımlanan kelam konusu yazısının devamında ise şu sözler yer aldı:
“Ancak halka arzlara yönelik eğilim, seçimlerin akabinde haziran ayında vazifeye gelen yeni iktisat idaresinin açıkladığı kur ve fiyat istikrarına yönelik ‘sıkı para’ temelli yeni siyaset çerçevesi, Merkez Bankası’nın enflasyon iddialarında yaptığı üst taraflı radikal revizyonlar ve öbür finansal yatırım araçlarının neredeyse tümünün kaybettirdiği bir sürece girilmesi üzerine bilhassa temmuz ayında tetiklendi.
SON ÜÇ AYDAKİ SEYİR
Haziran ayında 120 bine yakın azalarak 4,5 milyon dolayına gerileyen toplam hisse senedi yatırımcı sayısı temmuz ayında 600 binden fazla artarak 5 milyonu aştı, ağustos ayında yaklaşık 1,2 milyonluk artışla 6,3 milyona, eylül ayının birinci 22 gününde ise 1,5 milyona yakın artışla 7,7 milyona ulaştı.
Böylece, hisse senedi yatırımcı sayısında anılan devirdeki artış 3,2 milyona ulaştı. Haziran sonunda 6,5 trilyon lira olan hisse senedi piyasa kıymeti de halka arzlara toplu yönelişin dopingiyle temmuz sonunda 8,3 trilyon liraya, ağustos sonunda 9,6 trilyon liraya, 22 Eylül itibariyle 10 trilyon liranın hayli üzerinde bir hacme ulaştı.
Finansal yatırım araçlarının getirisinin enflasyonun altında kalarak gerçek olarak kaybettirdiği süreçte, birikimlerini korumak ve gerçek kar elde etmek isteyen yatırımcıların arayışları ile örtüşen halka arz edilen yeni payların kar oranı, yatırımcıların bu alana yönelmesinde tesirli oldu.
Yatırımcı başına hudutlu ünite ölçülerde alınabilmekle birlikte arz edilen hisselerin cazip getirisi ile aile bütçesine sağladığı katkı, başta küçük yatırımcılar olmak üzere her kesitten ve her yaş kümesinden şahısları halka arzlara yöneltti.
HALKA ARZLAR DEVAM EDECEK
DÜNYA Gazetesi’nde geçen hafta yayımlanan Birol Bozkurt imzalı haberde yer alan bilgilere nazaran bu yıl tamamlanan 37 halka arzın toplam büyüklüğü 51,9 milyar liraya ulaşırken, 60 şirketin daha halka arz için sırada olduğu belirlendi. Sermaye Piyasası Kurulu’na halka arz başvurusu yapmış ve sırada bekleyenler ortasında n11, Rönesans Güç, Tavuk Dünyası, Kızılay İçecek, Golda Besin, Altınkılıç, Penti üzere kuruluşlar da yer alıyor.”
BORSANIN YÜZDE 97’Sİ KÜÇÜK YATIRIMCILARDAN OLUŞUYOR
Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) ağustos ayına ilişkin datalarına nazaran, Borsa İstanbul’daki (BIST) hisse senedi yatırımcılarının büyük bir çoğunluğu küçük yatırımcılardan oluşuyor. Ağustos sonu prestijiyle BIST’te bulunan 6.3 milyon hisse senedi yatırımcısının portföy dağılımına bakıldığında, 1.001-5.000 TL ortasında portföyü olan yatırımcılar en büyük kısmı oluşturuyor ve bu kategori 1.2 milyon şahıstan oluşuyor.
5.000 TL’nin altında portföye sahip olanların sayısı 2 milyonu aşıyor. Portföy dilimlerine nazaran dağılım şu haldedir:
5.001-10.000 TL ortası portföy: Yaklaşık 938 bin yatırımcı
10.001-20.000 TL ortası portföy: 622 bin yatırımcı
20.001-50.000 TL ortası portföy: 742 bin yatırımcı
50.001-100.000 TL ortası portföy: 507 bin yatırımcı
100.001-250.000 TL ortası portföy: 555 bin yatırımcı
250.001-500.000 TL ortası portföy: 297 bin yatırımcı
500.001-1 milyon TL ortası portföy: 188 bin yatırımcı
Bu bilgilere nazaran, 1 milyon liranın altında portföye sahip olan yatırımcılar toplam yatırımcı sayısının yüzde 96.8’ini oluşturuyor. Diğer tabirle bir deyişle, BIST’teki yatırımcıların yüzde 97’si küçük yatırımcılar.
Buna karşılık, büyük portföye sahip mega yatırımcıların sayısı 200 binin altında ve toplam portföyün yüzde 89.7’sini ellerinde bulunduruyorlar. Yaş kümelerine nazaran dağılıma bakıldığında ise 30-34 yaş kümesinin 928 bin kişi ile en büyük küme olduğu görülüyor.
Her yaş diliminden yatırımcının BIST’te süreç yaptığı belirtiliyor. Bilhassa 15 yaşın altında 41 bin, 75 yaşın üzerinde ise 100 bine yakın yatırımcının bulunduğu dikkat çekiyor.
Başka bir yaş dağılımına nazaran, 2.6 milyon kişi ile hisse senedi yatırımcılarının yarıya yakını 35 yaşın altında bulunuyor. 35-39 yaş kümesinde 880 bin, 40-44 yaş kümesinde 807 bin, 45-49 yaş aralığında 635 bin yatırımcı bulunuyor.
BIST’teki yatırımcı kitlesi, geniş bir yaş ve gelir aralığına yayılmış durumda ve küçük yatırımcılar büyük bir çoğunluğu oluşturuyor.
PARA ANALİZ
