Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Lideri Ngozi Okonjo-Iweala, koronavirüs aşıları için fikri mülkiyet haklarından feragat edilmesi konusunda memleketler arası bir muahedenin sağlanmasına yaklaşıldığını söyledi.
120 ülkeden bakanların katılacağı gelecek hafta yapılacak toplantı öncesinde açıklama yapan WTO Lideri, toplantıya kadar ülkelerin balıkçılık bölümlerine sağladıkları teşvik ve takviyeler konusunda da bir mutabakata varılabileceğini tabir etti. Okonjo-Iweala, “Bir ya da iki hususta somut ilerleme kaydedebilirsek âlâ olacak… Buna hayli yaklaştığımızı düşünüyorum” dedi.
Toplantı öncesi atmosfer ‘hareketli’
Ticaret kaynakları toplantıya birkaç gün kalmasına karşın tarım, balıkçılık dayanakları ve fikri mülkiyet olmak üzere üç ana müzakere konusunda bakanların onay verebileceği bir mutabakat metni oluşturulamadığını belirttiler.
Okonjo-Iweala ise müzakerecilerin görüş ayrılıklarını aşabilmek için gece gündüz çalıştıklarına dikkat çekerek toplantı öncesindeki atmosferi “hareketli” olarak nitelendirdi.
Geçmişte Nijerya’da bakanlık yapmış ve GAVI aşı birliği konseyinin başkanlığını üstlenmiş olan Okonjo-Iweala’nın vazifeye gelmesinin üzerinden geçen bir yıldan uzun müddette öncelik verdiği mevzulardan biri koronavirüs aşılarının fikri mülkiyet haklarından feragat muahedesi olmuştu.
Ticaret kaynakları, fikri mülkiyetten feragat muahedesinin kapsamı konusunda mutabakat sağlanamadığını ve mutabakatta kullanılan tabirlerin kimilerine Çin’in karşı çıktığını belirtirken, Okonjo-Iweala mevzu ile ilgili müzakereler hakkında “Uğraştığımız kimi zorluk çıkaran alanlar var lakin müzakereler sürüyor” dedi. Ayrıntı vermekten kaçınan Okonjo-Iweala, “Bu işi halletmemizin mümkün olduğunu düşünüyorum dedi.
Rusya, müzakerelere katılmayı reddetti
WTO’nun iki yılda bir gerçekleşen toplantısı koronavirüs salgını nedeniyle iki defa ertelenmişti. Yaklaşık 5 yıllık bir ortadan sonra gerçekleşecek olan toplantının perde gerisinde ise Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle ortaya çıkan tansiyon bulunuyor.
Batılı ülkelerden kimileri Rusya ile direkt müzakerelerde bulunmayı reddetmişti, lakin Okonjo-Iweala farklı iştirak modelleriyle müzakerelerin devam edebileceğini belirtti.
Okonjo-Iweala, “Rusya-Ukrayna gerginliği ve krizinin tesirini küçümseyemeyiz. İşe yarayan prosedürler bulduk ve bu yaklaşımları MC12 (toplantısında) uygulayacağız” dedi.