Deutsche Bank Türkiye Ekonomisti Yiğit Onay Türkiye’ye DİBS piyasasına yönelik ek 30-35 milyar ABD dolarına varan portföy girişleri görülebileceğini, fakat kelam konusu fiyatlarda bir portföy girişinin gerçekleşmesinin en az birkaç yıl alacağını söyledi. İKTİSAT gazetesine konuşan Onay “Kısa vadede, ülkenin yüksek seyreden dış finansman gereksinimi, enflasyon ve para siyasetine yönelik beklentilerdeki farklılıklar göz önüne alındığında, DİBS piyasasına yönelik portföy girişlerinin daha yavaş olmasını bekleyebiliriz” dedi. Enflasyonun 2024 yılı Mayıs ayında yüzde 75 ile tepe yapmasını ve gelecek yıl sonunda yüzde 40’a yakın bir düzeye gerileyeceğini varsayım ettiklerini ve bu nedenle gelecek yılın sonuna kadar olumlu gerçek siyaset faizi beklemediklerini belirten Onay, TCMB’nin yükselen enflasyonu ve bozulan enflasyon beklentilerini dengelemek için bir sonraki PPK toplantısında siyaset faizini 500 baz puan daha artıracağını düşündüklerini tabir etti. Onay siyaset faizinin 2024 yılı ikinci çeyreğinde %40’a çıkarılacağını ve 2024 sonuna kadar sabit kalacağını öngördüklerini de ekledi.
► TCMB son dört toplantısında siyaset faizini artırdı lakin bu oran hâlâ enflasyon oranının gerisinde. Sizce TCMB daha ne kadar faiz artırabilir? Müspet gerçek faiz oranına ulaşabilir mi?
TCMB’nin, yükselen enflasyonu ve bozulan enflasyon beklentilerini dengelemek için bir sonraki PPK toplantısında siyaset faizini 500 baz puan daha artıracağını düşünüyoruz. Halihazırda Merkez Bankası, para siyaseti çerçevesinde bütüncül bir yaklaşım benimsemektedir. TCMB, miktarsal sıkılaştırma, seçici kredi sıkılaştırması ve Kur Muhafazalı Mevduat hesaplarının kademeli olarak Türk lirası mevduat hesaplarına geçişini hedefleyen öteki makro ihtiyati önlemler aracılığıyla mali şartlarda daha fazla sıkılaşma sağlamayı amaçlamaktadır. Bütüncül olarak değerlendirildiğinde, para siyasetinin sıkılık seviyesi siyaset faizinin mevcut düzeyinden daha yüksek bir düzeye işaret etmektedir.
Baz senaryomuzda, siyaset faizinde Ekim ayındaki 500 baz puanlık artışın akabinde Kasım, Aralık aylarında ve muhtemelen 1. çeyrekte (parasal sıkılaştırmanın ekonomik faaliyet üzerindeki tesirini ölçmek için) siyaset faizinde sabit bir seyir öngörüyoruz. Gelecek yılın birinci çeyreğinde lokal seçimlerden evvel daha genişlemeci bir maliye siyaseti uygulanma mümkünlüğünün bulunduğuna, bunun da sonraki periyotta daha sıkı bir mali duruş ve daha yüksek bir siyaset faiz gerektirdiğine inanıyoruz. Bu doğrultuda, siyaset faizinin 2024 yılı ikinci çeyreğinde %40’a çıkarılacağını ve 2024 sonuna kadar sabit kalacağını öngörüyoruz.
Öte yandan, önümüzdeki aylarda makrofinansal belirsizliklerin devam etmesi, enflasyona yönelik ek riskler, dolarizasyon eğiliminin tekrar güçlenmesi ve TCMB rezervleri üzerinde ek baskı üzere faktörlerin TCMB’nin faiz artırımlarını öne çekebileceğini kıymetlendiriyoruz. Bu durumda, gelecek yıl ikinci çeyrekte %40 düzeyine çıkmasını öngördüğümüz siyaset faizinin Kasım/Aralık 2023 üzere daha erken bir tarihte ulaşılması mümkün olacaktır. Enflasyonun 2024 yılı Mayıs ayında %75 ile tepe yapmasını ve gelecek yıl sonunda %40’a yakın bir düzeye gerilemesini beklediğimizden, gelecek yılın sonuna kadar müspet gerçek siyaset faizi beklemiyoruz.
► Türk hükümeti klâsik siyasetlere dönüş istikametindeki uğraşlarını hızlandırdı. Bunlar Türkiye’ye yabancı sermaye akışının yine başlamasını sağlayacak mı? Atılması gereken öteki adımlar var mı?
Seçimlerin akabinde yabancı yatırımcıların Türkiye piyasalarına yönelik portföy yatırımlarını bir ölçü artırdıklarını gördük. Bu devirde, yabancı yatırımcıların ilgisi çoğunlukla pay senedi piyasasına yönelik olmuştur. Öte yandan, yabancı yatırımcıların portföy yatırımlarının bulunduğu düzeyler tarihi ortalamaların hayli altındadır.
Son periyotta mahallî para cinsi devlet tahvil faizlerindeki süratli yükselişe rağmen yabancı yatırımcıların lokal tahvillere ilgisi zayıf kalmaya devam etmiştir. Enflasyon görünümündeki bozulma, tahvil ihraçlarındaki artış beklentisi ile birlikte TCMB’den daha fazla faiz artırımına ait piyasa beklentileri, yabancı yatırımcıların mahallî para cinsi devlet tahvillerine yönelik ilgisini sınırlamaktadır. Bununla birlikte, mevcut klasik iktisat siyasetlerine kararlılıkla devam edildiği durumda, önümüzdeki periyot için bu görünümün değişebileceğini ve yabancı yatırımcıların lokal para cinsi devlet tahvillerine yönelik ilgilerinin artabileceğini düşünüyoruz.
Halihazırda, yabancı yatırımcıların toplam DİBS portföy büyüklüğü 2 milyar ABD dolarından daha düşük bir düzeyde bulunmaktadır. DİBS piyasasındaki yabancı yatırımcı hissesinin geçmiş yıllarda %15-%20 aralığında seyrettiğini gözlemliyoruz. Yabancı yatırımcıların DİBS sahipliğinin tekrar bu düzeylere çıktığı bir senaryo göz önüne alındığında; Türkiye’ye yönelik ek 30-35 milyar ABD dolarına varan portföy girişleri görebiliriz. Lakin, kelam konusu fiyatlarda bir portföy girişinin gerçekleşmesi en az birkaç yıl alacaktır. Kısa vadede, ülkenin yüksek seyreden dış finansman gereksinimi, enflasyon ve para siyasetine yönelik belirsizlikler göz önüne alındığında, DİBS piyasasına yönelik portföy girişlerinin sonlu olmasını bekleyebiliriz.
Ekonomim
