S&P Global’in Ekim ayı prensip iddialarına nazaran; Avustralya, Euro Bölgesi ve İngiltere’de imalat ve hizmet bölümlerindeki daralma sürdü. Japonya’da imalat dalı sert daraldı, hizmetlerdeki artış zayıfladı. ABD’de ise imalat ve hizmet bölümleri Ekimde evvelki aya nazaran büyüme kaydetti.
Kaynak: S&P Global
ABD’de imalat ve hizmet kesimleri toplam PMI endeksi Ekimde 51,0 düzeyine yükselerek evvelki aya nazaran büyüme kaydetti. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyat artışları yavaşladı. Yurt içi siparişler artarken, ihracat siparişlerinde düşüş sürdü. İstihdam imalat dalında düşerken, hizmet kesiminde arttı. Endeksin 50 üzerindeki kıymet dalın bir evvelki aya nazaran büyüdüğünü, altındaki pahalar küçüldüğünü gösteriyor.
Avustralya’da hizmetler ve imalat kesimleri Ekimde evvelki aya nazaran sert daraldı. Fiyatlar tarafında Avustralya’da başta petrol fiyatı ve fiyatlardaki artışlar olmak üzere genele yayılan fiyat artışları enflasyonda yapışkanlığı ortaya koyarken, maliyetlerin çıktı fiyatlarına yansıtılamaması gerçek dalın karlılık görünümünü olumsuz etkiledi.
Kaynak: HCOB, S&P Global
Japonya’da imalat dalı daralmaya devam etti, hizmet dalındaki büyüme yavaşladı. Japonya’da ihracat siparişleri bilhassa imalat kesiminde sert geriledi. Girdi maliyetleri enflasyonu imalat dalında yatay kalırken, hizmetler bölümünde zayıfladı. Her iki dalda çıktı fiyat artışları zayıfladı. İstihdam hizmetler bölümünün dayanağıyla arttı.
Euro Bölgesinde imalat ve hizmet dallarındaki daralma -yeni siparişlerdeki düşüşün etkisiyle- Ekim ayında da sürdü. İmalat bölümünde işten çıkarmalar art geriye son beş aydır sürerken Ağustos 2020’den bu yana en sert düşüş kaydedildi, hizmet bölümünde ise işe alımlar durma noktasına geldi. Yeni siparişlerdeki düşüş imalat bölümünde satın alımların azalmasına ve beraberinde stokların azalmasına sebep olurken, sonuncu eser stokları da azaldı. Artan petrol fiyatları ve fiyat artışları hizmet dalında girdi maliyetlerini artırırken, imalat kesiminde talepteki daralmanın tesiriyle fiyatlar geriledi. İmalat dalında fiyatlardaki gerileme hizmetlerde fiyat baskısını hafifletti.
İngiltere’de imalat kesiminde daha sert, hizmet bölümünde ise daha ölçülü olmak üzere Ekimde daralma sürdü. Yeni siparişler ve istihdam düştü. Bunda tesirli olan faktörler olarak hayat maliyetlerinin artması, ihracat siparişlerindeki düşüş, borçlanma maliyetlerindeki artış ve zayıflayan gayrimenkul dalı sıralandı. Teknoloji kesimindeki güzelleşme ise hizmetler bölümündeki daralmayı sınırladı. İstihdam azalırken, işten çıkartma sinyalleri var. İmalat kesiminde girdi maliyetleri zayıflarken, hizmetler tarafında fiyat artışları ve yüksek petrol fiyatları fiyatların artmasına sebep oldu. Hizmetler bölümünde çıktı fiyatları artarken, imalatta artan rekabete bağlı olarak hammadde fiyatlarındaki düşüşün tesiriyle fabrika çıkış fiyatlarındaki düşüş hızlandı.
Dr. Fulya Gürbüz / fulyagurbuz.com