SpaceX ve Tesla’nın kurucusu ve zirve yöneticisi Elon Musk, Twitter’da yaptığı son paylaşımda madenciliği ve süreçlerinde fosil yakıtların, bilhassa en berbat emisyona sahip kömürün süratle artan kullanımı konusunda kaygılı olduklarını belirterek, Tesla’nın araç satışlarında Bitcoin kullanımını askıya aldığını açıkladı.
“Kripto paranın birçok seviyede gelecek vaat eden bir fikir olduğuna inanıyoruz lakin bunun etraf için büyük bir bedeli olmamalı” diyen Musk şöyle devam etti:
“Tesla Bitcoin satmıyor ve Bitcoin madenciliği daha sürdürülebilir bir güç kaynağına geçtiği anda Bitcoin’lerimizi alışverişlerde kullanmaya niyetliyiz.”
Şirket Mart ayında satışlarda Bitcoin kullanımına başladığını açıklamış ve bu gelişme Bitcoin’in büyük kıymet kazanmasını sağlamıştı. Tıpkı devirde Tesla’nın 1,5 milyar dolarlık Bitcoin alımı yaptığının ortaya çıkması da kripto paranın pahalanmasına katkıda bulunan bir öbür faktör olmuştu.
Musk’ın son paylaşımının akabinde Bitcoin fiyatı 58 bin düzeyinden 46 bin dolar bandına kadar geriledi. Bugün itibariyle ise 49-50 bin aralığında seyrediyor.
Pekala nasıl oluyor da Musk’ın attığı bir tweet, kripto para piyasasını bu kadar derinden etkileyebiliyor?
Bitci.com araştırma müdürü Mehmet Çoban ve AlbCoin araştırma müdürü Helin Çelik hurriyet.com.tr’ye anlattı.
Helin Çelik, Elon Musk’ın yaratıcı kimliğiyle milyonların dikkatini çeken bir isim olduğunu ve hasebiyle adım attığı projelerin de yakından takip edilmesinin büyük bir etken olduğunu söylüyor.
“Kripto para piyasasında artan ilgi sürecini düşündüğümüz vakit Musk’ın piyasaya eğilim göstermesi yatırım etraflarının gözünden kaçmıyor. Bu durumu davranışsal olarak açıklamak mümkün” diyen Çelik, geçmişten referans alma güdüsüyle daha evvel fiyat artışı yakalandığına emin olan yatırımcının tekrar emsal fiyat hareketlerinin görüleceğine inandığını belirtiyor.
Çelik, yatırımcının böylece bir destek noktası belirlediğini ve onun üzerinden ilerlediğini vurgulayarak şöyle devam ediyor:
“Bu hareketi gerçekleştirirken ısrar etme ve doğrulayıcı önyargı sistemi devreye giriyor.
Sadece biraz daha muhafazakar yatırımcı bu noktada data ne olursa olsun davranışını yavaş değiştirme eğilimi gösterebilir. En son olan olayı referans alan yatırımcı temsil etme eğilimi ve çoğunluğun yaptığı aksiyonu yapma ihtiyacı hissediyor. Böylece aslında bir tweet ile meydana gelen fiyat artışı yatırımcı algısını tetikliyor.”
Mehmet Çoban ise Elon Musk’ın yalnızca kripto para piyasasında değil her piyasada önemli manada önemsenen birisi olduğunu söylüyor ve ekliyor:
“Bu açıdan bakarsak Musk’ın her telaffuzunun piyasalar üzerinde kısmi olarak tesirli olmasını açıklayabiliriz. Burada kısmi sözüne bilhassa dikkat çekmek istiyorum. Lakin bugün Musk’ın attığı bir tweet, piyasa pahası 2 trilyon dolar civarında olan bir argümanın fiyatını yüzde 15 civarında düşürebiliyorsa o vakit farklı hususlara da bakmak lazım. Burada gelen olumlu ya da olumsuz tesirlerin bu derece fazla olmasında kripto para piyasasının şimdi yeni olmasıyla birlikte kendi istikrarını bulmamış olmasına bağlayabiliriz.”
Bir kişinin yarattığı tesir kripto para pazarı için ne manaya geliyor?
Mehmet Çoban, burada şahıslardan daha fazla kurumlar ve kurumları yönetenlerin telaffuzları kıymetli olduğunu belirterek şunları söylüyor:
“Tesla şu anda dünyanın isminden en fazla kelam ettiren şirketlerinden biri. Bu türlü bir şirketin CEO’sunun açıklamaları olağan ki tesirli olacak. Lakin bu yüzde 15’lik bir düşüş olmamalı. Şunu da unutmamak gerekiyor. Yakın periyotta Musk’ın (Dogecoin hariç) Bitcoin üzerinde olumlu tesir yapan açıklamaları oldu. Dikkat edilirse bu açıklamalar birinci başta sert tesire neden oldu. Sonrasında ise bu tesir giderek azaldı.”
Helin Çelik de farklı finansal enstrümanlarda belli bir olayı ya da bireylerin davranışlarını takip ederek konum alındığını fakat ardında hiçbir siyasi-ekonomik-sosyolojik münasebet olmadan yapılan bu davranışa, kripto para yatırımcılarının bir kısmının eleştirel baktığını söz ediyor.
Bu durumun süreç içerisinde kripto para ekosistemine ziyan vereceği niyetinin hakim olduğunu vurgulayan Çelik, “Likidite şimdi istenen seviyede olmadığı için tek bir elden yapılan yönlendirmeler karşılık buluyor. Lakin, kripto para piyasasında al-sat yapan yatırımcı günün sonunda kendi kârına bakıyor. Daha evvel fiyat hareketleriyle güdülenmiş olan yatırımcı bir akış yaratarak çoğunluğun yöneldiği kâr oranından hisse almaya çalışıyor” diye konuşuyor.
‘HİÇ İNANDIRICI DEĞİL’
Pekala tüm bu bilgiler doğrultusunda Tesla’nın araç satışlarında Bitcoin kullanımını askıya aldığını açıklamasını nasıl yorumlamak gerekiyor? Bilhassa de şirket 1.5 milyar dolarlık kripto para satın alarak büyük bir riske girmişken…
Mehmet Çoban, Tesla’nın araç satışlarında çevresel telaşlar nedeniyle Bitcoin kullanmayı askıya aldığını açıklamasını hiç inandırıcı bulmuyor ve durumu şöyle açıklıyor:
“Dünyanın en büyük şirketlerinden birinin bu kadar kısa vadede aldığı karardan dönmesi için çok daha inandırıcı ve tatmin edici bir argüman sunması lazım. Bu gelişmenin inanın çok fazla bir yorumu olmaz. Yalnızca inandırıcı olmadığının altını çizmek istiyorum…”
‘PİYASA ÜZERİNDEKİ TESİRİ HUDUTLU OLACAKTIR’
Musk yakın devirde kripto para piyasalarını bilhassa de Bitcoin’in kıymetini müspet istikamette etkileyen açıklamalarda da bulundu. Fakat bu açıklamaların tesiri saman alevi üzere parladı ve kayboldu. Doğal olarak son yaşanan gelişme sonrası piyasalarda orta ve uzun vadede nasıl bir hareketlilik gözleneceği merak konusu oldu.
Mehmet Çoban, bu bahiste önümüzdeki periyotta kurumsal alımlar ya da kurumsal haberlere yönelik gelişmeler yaşanacağının altını çiziyor:
“Toplamda 2 trilyon dolarlık bir piyasa var karşımızda. Bundan bir yıl evvel kurumsallar tarafından yapılan açıklamaların piyasa üzerinde tesirinin nasıl olduğunu biliyoruz. Lakin bunların tesirleri artık hudutlu olacak. Bundan sonra kripto para piyasasında istikameti kalıcı olarak belirleyecek yegane etken hükümetlerin, devletlerin ve siyasi otoritenin atacağı adımlar. Bu sebeple Elon Musk’ın bu açıklamalarının piyasa üzerindeki tesirinin sonlu olacağını düşünüyorum.”
Helin Çelik ise bu olaydan sonra yine yükselişlerin olabileceğini söylüyor ve kripto paraya olan ilginin azalmayacağını vurguluyor.
Bilhassa projesi gelecek vadeden ve klasik finans piyasalarına ışık tutan birçok kripto para ünitesinin olduğunu ve hepsinin kullanım yeri ve maksadının farklı olduğunun da altını çizen Çelik, “JPMorgan, Goldman Sachs ve UBS’ten gelen kripto para alım satım ve saklama hizmeti sunma projeleri global bankacılık devlerinin müşteri profillerinin kripto paraları da bir seçenek olarak düşünmesine neden olabilir. Öteki yandan yapılması planlanan regülasyonlar yeniden çekimser olan yatırımcının ilgisinin kripto para piyasasına kaymasına neden olabilir” diyor.
Vakit geçtikçe ve sistem oturmaya devam ettikçe piyasaya olan itimadının de farklı yollardan kazanılır hale geleceğini tabir eden Çelik, “Tabii ki vakit zaman piyasa içerisinde düzeltmeler yaşanabilir. Bilhassa yaşanan yükselişlerin oranı düşünüldüğünde bunun doğal karşılanacağı söylenebilir. Düzeltme bölgeleri ve trend görünümü bu sebeple yakından takip edilmelidir. Söylemek gerekir ki halihazırda majör kripto para ünitelerinin ana trend görünümlerinde bozulma kelam konusu değil. Yanı sıra, dünya iktisadının ve finansal piyasaların durumu göz önünde bulundurulduğunda kripto paralar hâlâ bir seçenek olarak masada duruyor” diye konuşuyor.