İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, İstanbul’daki barınma krizine karşı tahlil önerisi açıkladı. Gökçe, “Göçecek yeri olmayanlar, yaşlılar, emekliler İstanbul’da barınma imkanını kaybedecek ve sokakta ömürlerini sürdürmek zorunda kalacak” dedi.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, İstanbul’da giderek derinleşen barınma krizine karşı 11 unsurluk tahlil önerisi sıraladı. “Önemli bir insani kriz ile karşı karşıyayız” tabirlerini kullanan Gökçe, toplumsal konut üretiminin teşvik edilmesi, meskenini yenilemek isteyenlere kredi ve faiz dayanağı sağlanması, yabancılara konut satışı uygulamasının durdurulması üzere tekliflerde bulundu.
“2018 – 2022 yıllarında 2 milyon 182 bin vatandaşımız İstanbul’dan öbür kentlere göç etti” diyen Gökçe, “Göç eden her 5 vatandaşımızdan 1’inin göç etme nedeni “daha güzel konut ve hayat olanaklarına” kavuşmak” tabirlerini kullandı.
Gökçe, İstanbul’da son beş yılda birinci ilanlarda konut kira bedelinin yüzde 843 oranında arttığını, ortalama kira bedelinin 13 bin 300 liraya yaklaştığını ve taban fiyatın kirayı karşılama oranının yüzde 85’e düştüğünü belirtti. İstanbul Planlama Ajansı’nın araştırmasına nazaran emekli maaşının ortalama kiranın yalnız yüzde 40’ını karşılayabildiğini belirten Gökçe, “İlk ilanlarda aylık kira artışı yüzde 4’ü aşmış durumda. İngiltere’de konut fiyatları yüzde 3,1, Almanya’da yüzde 1 düşerken, Amerika’da yalnızca yüzde 0,7, Fransa’da 2,7 artarken, bizde her ay konut fiyatı yüzde 4 seviyesinde artıyor” tabirlerini kullandı.
‘EMEKLİLER İSTANBUL’DA BARINMA İMKANINI KAYBEDECEK’
Gökçe, bu durumun sonuçlarını şöyle sıraladı:
“1- Birinci işe girenlerin, minimum ücretlilerin, emeklilerin gelirleriyle İstanbul’da barınma imkanı gitgide azalıyor.
2- Konut ve ömür masraflarındaki yükselen artış vatandaşlarımızın sahip olduğu mülkleri satmasına ve mülksüzleşmesine neden oluyor. 2002 – 2022 periyodunda konut sahipliği oranı yüzde 73’den yüzde 56’ya geriledi.
3- Çalışanlar, işçiler, emekliler İstanbul’dan göç etmek zorunda kalırken, yabancılar vatandaşlarımızın mülklerini alıyor ya da yüksek gelir kümeleri ikinci, üçüncü konutlarını alıyor.
4- Yakın vakitte bir çok dalda çalışanların gelirleri barınma masraflarını karşılayamayacağı için çalışanlar öteki kentlere göç edecekler. İstanbul’daki bir çok kesim istihdam açısından külfete girecek. Sistemsiz ve kaçak göçmenler burada devreye girecek ve bir çok bölüm kendi vatandaşlarımızın çalışmadığı bir tertibe geçecek.
5- Göçecek yeri olmayanlar, yaşlılar, emekliler İstanbul’da barınma imkanını kaybedecek ve sokakta ömürlerini sürdürmek zorunda kalacak. Büyük bir insani kriz kapımızda bekliyor.”
11 UNSURLUK TEKLİF LİSTESİ
“Peki ne yapılması lazım?” diye soran Gökçe, “Anayasa’nın 57’inci unsurunda konut hakkı belirtilmiştir. Devletin bu unsurda belirtilen vazifesi ivedilikle yerine getirmesi gerekir” diyerek tekliflerini şu 11 unsurda sıraladı:
“1. Toplumsal Yardımlı Konut, Toplumsal Kiralık Konut, Mülk Toplumsal Konut ile Halk Konut olarak vatandaşlara farkı seçenekler sunulmalı.
2. Öğrenci Konutları ve Öğrenci Sitelerinin geliştirilmesi ve inşası için özel teşvik ve dayanaklar sağlanmalı.
3. Genişletilmiş Konut Finansman Sistemi uygulamaya konmalı.
4. Konut inşaat ve konut satın alma kredilerinin maliyetleri ucuzlamalı.
5. Konut Tasarruf Birlikleri, Konut Kooperatifleri, Konut Dayanışma Sandıkları, Toplumsal Güvenlik ve Emeklilik Fonları toplumsal konut üretimi için teşvik edilmeli.
6. Toplumsal konut inşa edenle inşaat materyali üreten iktisadi teşebbüsler desteklenmeli.
7. Yerli inşaat endüstrisinin rekabet seviyesi arttırılmalı.
8. Konutunu yenilemek yahut güçlendirmek isteyenlere uzun vadeli bir kaç yıl ödemesiz kredi ve faiz takviyesi verilmeli.
9. Esnek ve sağlam yapı materyalleri ile inşaat yapılması özendirilip kolaylaştırılmalı.
10. Boş konut stoğu aktif değerlendirilmeli, kademeli emlak vergisi ve konutunu riskli yapıdan çıkan yurttaşa veren mesken sahibine vergi indirimi değerlendirilmeli.
11. Yabancılara konut satışı uygulaması durdurulmalı.”
Artı Gerçek
