“Sağlık Meslek Mensuplarının Tıbbi Süreç ve Uygulamaları Nedeniyle Soruşturulmasına ve İdarece Ödenen Tazminatın Rücu Edilmesine Dair Metot ve Temeller Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna nazaran, kamu yahut özel sıhhat kurum ve kuruluşları ile devlet ve vakıf üniversitelerinde misyon yapan tabip ve diş doktorları ile öbür sıhhat meslek mensuplarının, soruşturma ve rücu sürecindeki iş ve süreçleri kapsayan yönetmelikle birlikte, sıhhat çalışanlarına yönelik soruşturma müsaadesinin verilmesi ve tazminat mevzularında yetkili Mesleksel Sorumluluk Konseyi kuruldu.
Mesleki Sorumluluk Şurası 7 üyeden oluşacak
Mesleki Sorumluluk Şurası, Sıhhat Bakanı tarafından belirlenen bakan yardımcısı, sıhhat hizmetleri, kamu hastaneleri, hukuk hizmetleri, idare hizmetleri genel müdürleri yahut yardımcıları ile profesör yahut doçent unvanlı biri dahili, başkası cerrahi branştan iki tabip olmak üzere 7 üyeden oluşacak.
Kurulun lideri, bakan yardımcısı olarak belirlenirken, üyelerin vazife müddeti 2 yıl olacak. Müddeti sona eren üyeler yine seçilebilecek.
Kurul, ayda en az 1 sefer, en az 4 üyenin iştirakiyle toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar alınacak. Heyet üyeleri çekimser oy kullanamayacak.
Görüşülmekte olan yahut Şuraya gelmesi beklenen şimdiki mevzular hakkında görüş ve kanılar toplantı dışında açıklanamayacak. Toplantının ve oylamanın kapalılığı koruma edilecek.
Kurul gündemi lider tarafından zamanaşımı ve hak düşürücü müddetler dikkate alınarak belirlenecek. Heyetteki görüşmeler gündemdeki sıraya nazaran yapılacak.
Kurul toplantılarında ele alınacak teknik ve uzmanlık gerektiren bahisler hakkında müşavere vazifesi yapmak, görüş ve tekliflerini sunmak üzere en az 3 şahıstan oluşan ihtisas kurulları kurulabilecek. İhtisas kurulu üyeleri Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğünce teklif edilen hususun uzmanı adaylar ortasından lider tarafından seçilecek. Kurul üyeleri heyette oy kullanamayacak.
Kurulun sekretarya hizmetleri Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek. Sekretarya hizmetlerini yürütmek üzere kâfi nitelik ve sayıda işçi görevlendirilecek.
Sağlık Bakanı gelen işin niteliği ve sayısına nazaran, öteki bir bakan yardımcısının başkanlığında belirtilen unvan ve nitelikleri haiz şahıslardan yeni konseyler oluşturabilecek.
Mesleki Sorumluluk Konseyinin görevleri
Kurul, Yükseköğretim Kanununun 53’üncü unsurunda yer alan soruşturma yoluna tabi olanlar dışındaki sıhhat meslek mensupları hakkında tıbbi süreç ve uygulamaları nedeniyle ön inceleme yapmak yahut yaptırmak, ön inceleme raporundaki bulgulara nazaran gerek gördüğünde tekrar inceleme yapmak yahut yaptırmak, soruşturma müsaadesi verilip verilmemesine karar vermek ve soruşturma müsaadesine ait kararın yetkili mercilere intikal ettirilmesini temin etmekle sorumlu olacak.
Kurulun rücuya dair misyonları ise şunlar olacak:
– Yönetim aleyhine tazminata hükmeden mahkeme kararının, sıhhat meslek mensubunun misyonunun gereklerine alışılmamış hareket etmek suretiyle misyonunu berbata kullandığını tespit eden mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararının, inceleme raporu ile ilgili başka evrakın raporla birlikte eksiksiz olarak sekretarya tarafından Şuraya sunulmasını sağlamak.
– İdarece yapılan ödemeye, sıhhat meslek mensubunun vazifesinin gereklerine alışılmamış hareket etmek suretiyle misyonunu berbata kullanmasının sebebiyet verdiğinin mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararı ile tespit edildiği hallerde, gerektiğinde ilgili sıhhat meslek mensubunu, ziyan gören yahut hak sahibini yahut yasal temsilcilerini ve varsa sigorta şirketinin temsilcisini dinlemek.
– İdari yargı kararı uyarınca ödenen meblağın hangi ölçüsünün sıhhat meslek mensubunun katılaşmış ceza mahkemesi kararına bahis fiilinden kaynaklandığını gerekirse uzman ekspere tespit ettirmek.
– Sıhhat meslek mensubunun tazminata mevzu olaydaki kusur oranına nazaran rücu edilip edilmeyeceğine, edilecek ise ölçüsüne misyonun berbata kullanıldığını tespit eden ceza mahkemesi kararının mutlaklaştığı tarihten itibaren bir yıl içinde gerekçeli olarak karar vermek ve verilen kararın metoduna uygun olarak ilgili yönetimlere, sıhhat meslek mensubuna ve varsa sigorta şirketine bildirilmesini sağlamak.
– Rücu edilmesine karar verilen evrakları ilgili yönetime göndermek.
– Muhtaçlık halinde teknik ve uzmanlık gerektiren hususlarda görüşüne başvurmak üzere ihtisas kurulları oluşturmak yahut kanunlarda uzmanlık hizmeti verebileceği öngörülen kurumlar ile kanunen bilimsel ve teknik görüş bildirmeye yetkili olan kurum ve kuruluşlardan görüş almak.
– Sıhhat meslek mensubunun, hizmetten faydalananın ve şikâyetçi ile öteki ilgililerin mahremiyetinin korunması ve şahsî dataların güvenliğinin sağlanması konusunda Şahsî Bilgilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuatının öngördüğü önlemleri almak.
– Konsey kararlarının ilgililere hangi kanun yolları ve mercilere hangi müddet içinde başvurulabileceği belirtilerek bildirilmesini temin etmek.
Soruşturma müsaadesine dair yordam ve esaslar
Mesleki Sorumluluk Konseyi, sıhhat meslek mensuplarının kanun kapsamına giren bir hata işlediğini öğrendiğinde, 4483 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatının öngördüğü adaba nazaran bir ön inceleme yapacak yahut yaptıracak.
Ön inceleme sırasında şikayet konusunun münhasıran kanun kapsamındaki sıhhat meslek mensuplarının tıbbi süreç ve uygulamalarına ait olduğu tespit edilir ise inceleme tamamlanarak rapor düzenlenecek. İnceleme sırasında fiilin faili yahut konusu bakımından tefrik edilmesi gerektiği anlaşılır ise kanun kapsamında olan kısım tefrik edilerek buna ait ön inceleme ayrıyeten yürütülerek sonuçlandırılacak.
Kurul, özel sıhhat kurum ve kuruluşları ve vakıf üniversitelerinde misyon yapan sıhhat meslek mensupları bakımından müdürlüklerde vazifeli lider yahut yardımcılarını ön inceleme yapmak üzere görevlendirebilecek. Ön inceleme sonucunda hazırlanan raporun karar vermeye kâfi olduğu kıymetlendirilir ise Heyet tarafından soruşturma müsaadesi konusunda gerekçeli olarak bir karar verilecek. Konsey aydınlatılması gereken konular tespit ederse, şahsen yahut ön incelemeyi yapan birebir yahut öteki vazifeliler eliyle yeni bir inceleme yaptırabilecek.
Cumhuriyet başsavcılığının sıhhat meslek mensubu hakkında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu kararlarına nazaran soruşturma yapabilmesine Konsey tarafından müsaade verilebilecek.
Kurul, soruşturma müsaadesi konusundaki kararını kabahatin Şura tarafından öğrenildiği tarihten itibaren ön inceleme dahil en geç 60 gün içinde verecek. Bu müddet, mecburî hallerde 30 günü geçmemek üzere bir sefer uzatılabilecek. Müddetin son günü bir tatil gününe rastlarsa müddet, tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzayacak.
Kurulca, belirtilen mühletler içinde soruşturma müsaadesi verilmesi yahut verilmemesi konusunda gerekçeli olarak karar verilmesi mecburî olacak.
Soruşturma müsaadesi verilmesine ya da verilmemesine dair Şura kararı; Cumhuriyet başsavcılığına, hakkında ön inceleme yapılan sıhhat meslek mensubuna, şikayet edene ve müdürlüğe gönderilecek.
Soruşturma müsaadesi verilmesine dair Şura kararına karşı hakkında inceleme yapılan sıhhat meslek mensubu, soruşturma müsaadesi verilmemesine dair karara karşı Cumhuriyet başsavcılığı yahut şikayetçi, sürece koymama kararına karşı da şikayetçi Ankara Bölge Yönetim Mahkemesine itiraz edebilecek.
İtiraz mühleti Heyet kararının bildirim edildiği tarihten itibaren 10 gün olacak.
Rücu yordam ve esasları
Yönetmelikte, rücu istemi, kamu kurum ve kuruluşları ve devlet üniversitelerinde misyon yapan sıhhat meslek mensuplarının sıhhat mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ait tıbbi süreç ve uygulamalar sebebiyle yönetim aleyhine açılan davada mahkeme kararına nazaran idarece ödenen meblağın; lakin taammüden misyonunun gereklerine karşıt hareket etmek suretiyle misyonunu berbata kullandığı mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararı ile tespit edilmesi halinde ilgili sıhhat meslek mensubundan tazminata mevzu olaydaki kusur oranı gözetilerek Konsey tarafından belirlenen ölçüsünün ödenmesinin istenilmesi olarak tanımlandı.
Tıbbi süreç ve uygulama nedeniyle tazminat ödenmesi talebiyle aleyhine dava açılan yönetim, davayı sıhhat meslek mensubuna; mesleksel mali sorumluluk sigortası bulunan sıhhat meslek mensubu da sigortacıya ihbar edecek.
Rücu istemi, ceza mahkemesi kararının nihaileşmesi sonucunda tespit edilen sorumlu bireye yöneltilecek.
Kurul tarafından verilecek karara temel olmak üzere sıhhat meslek mensubunun vazifeli olduğu idarece yaptırılan inceleme sonucunda tanzim edilen rapor, sıhhat meslek mensubunun mesleksel mali sorumluluk sigortası varsa, poliçe ve ekleri ile hadisenin sigortacıya ihbar edildiğine dair evrak ve mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararı ile birlikte rücu değerlendirmesine temel olmak üzere, incelemenin tamamlandığı tarihten itibaren 7 gün içinde yönetim tarafından Şuraya intikal ettirilecek.
Kurul sekretaryası evrakı hali bakımdan inceleyerek varsa eksikliklerin 10 gün içinde tamamlanmasını sağlayacak.
İdare tarafından ödenen tazminattan ötürü rücu edilip edilmeyeceğine ve rücu ölçüsüne, ilgilinin vazifesinin gereklerine karşıt hareket etmek suretiyle vazifesini berbata kullanıp kullanmadığı konusundaki katılaşmış ceza mahkemesi kararı ile mahkumiyetine karar verilen sıhhat meslek mensubunun tazminata bahis olaydaki kusur oranı gözetilerek ceza mahkemesi kararının katılaştığı tarihten itibaren Konsey tarafından 1 yıl içinde karar verilecek.
Kurul tarafından verilen kararın 7 gün içinde ilgili yönetimlere intikali sağlanacak. Şuraca rücu edilmesine karar verilen ölçü, ilgili yönetimlerce genel kararlara nazaran tahsil edilecek.
Kurul üyeleri, rücu konusunda verdikleri kararları sebebiyle vazifesinin gereklerine alışılmamış hareket ettiklerinin mutlaklaşmış bir ceza mahkemesi kararıyla tespit edilmesi durumu dışında mali ve idari istikametten sorumlu tutulmayacak.
Bakan Koca’dan açıklama
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, yanlışlı tıbbi uygulama (malpraktis) davalarında, kasıt olmadıkça tazminatı devletin üstlenmesini sağlayan kanun hususuna ait yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlandığını duyurdu.
“Uygulamaların nasıl olacağı artık hepimiz için açık.” görüşünü aktaran Koca, “Sağlık Meslek Mensuplarının Tıbbî Süreç ve Uygulamaları Nedeniyle Soruşturulmasına ve İdarece Ödenen Tazminatın Rücu Edilmesine Dair Adap ve Asıllar Hakkında Yönetmelik”in Resmi Gazete’nin internet sitesindeki linkini paylaşarak, yönetmelik için “gerçeğin beklenenin ötesinde olduğunun belgesi” değerlendirmesinde bulundu.
Sağlık işçisinin soruşturulması ve “malpraktis” davalarından doğan tazminatın rücu edilmesine ait yönetmelik hakkında bilgiler veren Koca, şunları kaydetti:
“Sağlık çalışanlarının soruşturma müsaadesinin verilmesi ve tazminat hususlarında yetkili Mesleksel Sorumluluk Heyeti kurulmuştur. Devlet üniversitesi takımındaki öğretim elemanları dışındaki sıhhat çalışanlarının tıbbi iş ve süreçleri münasebetiyle yapılan şikâyetler, ilgili savcılıklar tarafından soruşturma müsaadesi için Heyete gönderilecektir. Özel sıhhat kuruluşlarında çalışan sıhhat çalışanı ile hür meslek icrasında tabiplerin soruşturulması da Konseyin müsaadesine tabidir. Konsey bu şikâyetlere ait ön inceleme yaptırarak soruşturma müsaadesi verilip verilmemesine karar verecektir. Konseyin soruşturma müsaadesine ait verdiği karara karşı Ankara Bölge Yönetim Mahkemesine itiraz edilebilecektir.
Kamu yönetimlerince tazminat ödenmesine hükmedilen durumlarda, ilgili sıhhat meslek mensubunun vazifesinin gereklerine karşıt hareket etmek suretiyle vazifesini berbata kullanmasının sebebiyet verdiğine dair mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararı olmadığı sürece rücu süreci uygulanmayacak. Tıbbi süreç ve uygulamalar sebebiyle idarece ödenen tazminatın ilgili sıhhat çalışanına rücu edilmesi; lakin taammüden misyonunun gereklerine ters hareket etmek suretiyle misyonunu berbata kullandığı mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararı ile tespit edilmesi halinde mümkün olabilecek.”
“Hekimlerimiz de dünyada gibisi olmayan bir garantiye kavuşmuştur”
Mahkemece hükmedilen tazminatın lakin belirtilen koşulların varlığı halinde rücu edilmesinde, ilgili sıhhat çalışanının kusur oranı gözetilerek rücu ölçüsünün Şura tarafından belirleneceğini bildiren Koca, Konsey üyelerinin, rücu konusunda verdikleri kararları sebebiyle katılaşmış yargı kararı olmadıkça mali ve idari taraftan sorumlu tutulamayacağını belirtti.
Bakan Koca, bu mevzuat çerçevesinde başta doktorlar olmak üzere bütün sıhhat çalışanlarının “malpraktis” baskısı yaşamadan mesleklerini bilimsel çerçevede özgürce ifa etme imkanına kavuştuğunu vurgulayarak, “Hekimlerimiz de yargıçlarımız üzere korunmuş, dünyada gibisi olmayan bir garantiye kavuşmuştur.” görüşünü paylaştı.