Küresel mali piyasalar haftanın birinci gününü karmaşık bir ruh hâli ile tamamladı. Günün birinci yarısında hâkim olan temkinli hava, ikinci yarısında bir ölçü da olsa azaldı. Şöyle ki, gözler İsrail’in kara harekatına ne vakit başlayacağını telaşlı bir formda takip ederken, İsrail Savunma Kuvvetleri sözcüsü Conricus, Hamas’ın tüm tutukluları özgür bırakması ve teslim olması halinde Gazze Şeridi’nde kara operasyonu düzenlenmeyeceğini söyledi.
Bu çıkışın ardında, dünyanın da nihayet günahsız canların amansız hava harekatı ile kaybedilmesine reaksiyon göstermeye başlamasının da tesirli olduğunu düşünüyoruz. Mesela ABD’nin eski liderlerinden Obama “insani maliyetleri göz arkası eden rastgele bir İsrail askeri stratejisinin eninde sonunda geri tepebileceği” ihtarında bulundu. Filistin Sıhhat Bakanlığı Gazze’de can kaybının 5 bini aştığını açıklarken, ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Güvenlik Kurulu Orta Doğu toplantısı için BM’ye gidiyor.
Dünyadan gelen yansılara piyasa cephesinde de FED’in faiz artırımlarını sonlandırdığı algısının güzelce kuvvetlenmesi eklenince, global mali piyasalar dün günün ilerleyen saatlerinde adeta nefeslendi. Risk artınca sığınılan inançlı liman dolar dün bir nebze de olsun paha kaybederken, EURUSD paritesi 1,07 düzeyine dayandı. Hatırlanacağı üzere 1,0630 düzeyinin üzerinde haftalık bir kapanışını ‘seveceğimizi’ söylemiştik. Bakalım hafta nasıl kapanacak. Öte yandan belirsizliğin arttığı son 3 haftalık periyodun adeta yıldızı olan altının ons fiyatı 1,980 dolar düzeylerinde temkinli bir halde gelişmeleri takip ederken, rengi siyah olan ve arz telaşları ile son haftalarda önemli bir yükseliş kaydeden Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı ise son 2 iş gününde %4 civarında gerileyerek 90 doların tabanlarını test etti.
Son devirlerde devamlı bültenimizde yer verdiğimiz ve dün bültenimizin başlığına da taşıdığımız Bitcoin bizleri utandırmadı! Teknik bir bakış açısıyla sırası ile 28,800 ve 32,000 dolar düzeyinin üzerinde yükseliş isteğinin ivme kazanacağını ve 48 bin dolar düzeyinin gaye alanına gireceğini düşündüğümüzü belirtmiş, Bitcoin’in uykudan uyanmaya hazırlandığını söylemiştik (bültenin başlığına bir de bu gözle bakın). Bu sabah direnişin parasının 35 bin dolar düzeyini test ederek son 17 ayın tepesine geldiğini görüyoruz. Bu hareketi son günlerde teknik bir bakış açısı ile yorumlama talihimiz olsa da, illâki bir haber de eklemek gerekirse, spot Bitcoin ETF (borsa yatırım fonu) ile ilgili mevzuatsal mahzurların kalkacağı istikametinde haber beklentisinin de kripto paralara adeta arttan esen rüzgâr misali takviye verdiğini not edelim. Kimden mi haber bekliyoruz? ABD SPK’sı pozisyonunda SEC’den.
Dün herkesin çok konuştuğu asıl hareket ise Amerikan 10 yıllık tahvil faizlerinde yaşandı. Son periyotlarda mütemadiyen bir yükseliş eğiliminde olan ve dün ruhsal %5,00 düzeyini test ederek son 16 yılın yeni doruğunu yükselen 10 yıllık tahvil getirisi, günün ikinci yarısında %4,84 düzeyine geriledi. FED’in devam eden şahince duruşu ve telaffuzlarına karşı alanında saygın bir kişi olarak tanınan El-Erian, FED’i ‘vizyon’ eksikliği ile eleştirirken, FED’in tekrar siyaset yanlışı yaptığını savundu. ABD iktisadının şaşırtan bir formda -faizin bu kadar yüksek olmasına rağmen- güçlü kaldığını teyit eden makro bilgiler ve piyasaların dehşet içinde olması, tahvil yatırımcılarını tahvil satmaya yöneltirken, getirisinin de artmasına neden oluyor. Ne demişti duayen yatırımı Warren Buffett, herkes dehşet içindeyken sen aç gözlü ol! Bu bağlamda, tahvil faizlerinin geldiği düzeyleri ‘kademeli’ olarak alım fırsatı olarak görüyoruz.
Türk mali piyasalarında da ise dün açıklanan tüketici itimadının Ekim’de biraz daha toparlandığına şahit olurken, günün ikinci yarısında ise optimist bir havanın hâkim olduğunu gördük. TAB Gıda’nın devasa halka arzının başarılı bir halde geride kalması ve jeopolitik risklerin de bır tık azalması ile son 2 haftada %12’ye yakın bir bedel kaybı yaşayan BİST100 endeksi dün günü %3,2 yükselişle tamamladı. Her ne kadar perşembe günü sonuçlanacak olağan TCMB PPK toplantısına yönelik faiz artırım beklentisinin ortalama olarak 250 baz puan artırım istikametinde olduğunu dün bültenimizde paylaşsak da, TCMB’nin 500 baz puan artırıma hazırlandığı tarafında piyasa kulislerinde dolaşan bilgiye paralel 2 yıl vadeli gösterge tahvil bileşik faizi %33 düzeyine yaklaştı.
USDTRY kuru kamu denetiminde yavaş yavaş lakin her gün biraz daha üst sloganı ile 28,1 düzeyinin kapılarına dayanırken, İsveç’in NATO’ya iştirak protokolü Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından imzalanıp Meclis’e sevk edildi. Hatırlanacağı üzere, Türkiye bu adıma karşılık ABD ve NATO’dan taleplerde bulunmuştu!
ABD borsaları dün geceyi son günlerin tersine yatay hatta hafif düşüşle tamamlarken, dünyanın üçüncü büyük iktisadının görünümüne ait artan belirsizliğin ortasında, Japonya’nın fabrika faaliyeti ekim ayında arka arda beşinci ayda da daralırken, hizmet dalı bu yıl en zayıf büyümesini kaydeti. Asya pay senetleri 11 aydan uzun bir mühletin en düşük düzeyine gerilerken, bu hafta açıklanacak ve FED’in bir sonraki adımlarına dair ipuçları sağlayacak bir dizi ekonomik data öncesinde temkinli seyirlerini devam ettirdiğini not edelim. Bugünün menüsünde ise ABD ve Avrupa cephesinde açıklanacak PMI sayıları var.
Yazar: Emre Değirmencioğlu, Küme Müdürü, Hazine Kısmı, Kıbrıd İktisat Bankası