Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Genel Müdürü Ece Börü, AA muhabirinin sürdürülebilir finans sistemleriyle ilgili sorularını cevapladı. TSKB olarak kuruldukları 1950 yılından beri sürdürülebilir ve kapsayıcı bir kalkınma misyonuyla çalıştıklarını belirten Börü, 2000’li yılların başından beri büsbütün sürdürülebilir bankacılık yaptıklarını söyledi.
Sürdürülebilirlik İdare Sistemleri, ISO sertifikasyonları, İdare Konseyine bağlı olarak çalışan Sürdürülebilirlik Komitesi ve imzacısı oldukları taahhütlerle aslında epey sistematik bir yaklaşımla ilerlediklerini aktaran Börü, “Bu modelin içinde banka olarak kendi içsel etkilerimizi ve kredi verdiğimiz yatırımların çevresel ve toplumsal tesirlerini yönetmek de bulunuyor. TSKB’ye kredi başvurusu yapmış tüm yatırımların çevresel ve toplumsal tesirlerini ölçtüğümüz ERET isimli bir modelimiz var. Bu modelle yüksek riskli yatırımları belirliyor ve o tip yatırımlara kaynak sağlamıyoruz. Ülkemizin düşük karbonlu iktisada geçişine takviye istikametinde pak güç, güç ve kaynak verimliliği ile etraf yatırımlarına yönelik temalı krediler sunuyoruz. Finanse ettiğimiz iklim dostu yatırımlarla her yıl ülkemizin karbon salımının azaltılması tarafında verdiğimiz dayanak ise 13 milyon ton düzeyinde.” bilgilerini verdi.
TSKB’NİN İHRACINA PLANLANAN FİYATIN 14 KATI TALEP
Börü, iklim finansmanında memleketler arası kalkınma finansmanı kurumlarından sağladıkları özel temalı kaynaklara ilaveten sürdürülebilir tahvil ihraçlarının da değerli bir yer tuttuğunu tabir ederek, 2016 yılında Türkiye’de bir birinci olma özelliği taşıyan 300 milyon fiyatındaki ihraçlarının planlanan meblağın 14 katı talep görerek büyük muvaffakiyet kazandığını söyledi.
Düşük karbonlu iktisada geçişte finansman faaliyetlerinin yanı sıra kurumsal tesirle de örnek olmayı değerli bulduklarını anlatan Börü, şöyle konuştu:
“10 yılı aşkın bir müddettir karbon ayak izimizi Gold standart karbon kredileri ile sıfırlayarak karbon-nötr bankacılık yapıyoruz. İçinden geçmekte olduğumuz pandemi süreci, iklim kriziyle çabanın ne derece değerli olduğunu ve sürdürülebilir bir dünyanın gerekliliklerini net olarak ortaya koydu. TSKB olarak bu noktada, sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınmanın önündeki en büyük mahzur olan iklim kriziyle ortak gayret ve farkındalık sağlamak maksadıyla kurduğumuz Yeşil Kuğu Platformu çalışmalarımıza devam ettik. Kamu, özel bölüm ve STK temsilcileriyle memleketler arası kuruluşları, akademisyenleri, öğrencileri ve medya mensuplarını platform çatısı altında buluşturmayı hedeflerken, Yeşil Kuğu kapsamında ‘İklime Dair’ başlıklı raporlarımızı yayımlamayı sürdürüyoruz.”
“BM SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI’NA KATKI SAĞLAMA GAYESİYLE ÇALIŞIYORUZ”
Börü, sürdürülebilirlik denince birinci akla gelen kurumlardan biri olmayı yola erken çıkmalarına bağladığını belirterek, TSKB’nin etraf kriterlerinin kredi faaliyetlerimizde yer almasının 1980’lerde başladığını söyledi. Son devirde BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı (SKA) merkeze aldıklarını belirten Börü, “Kredi faaliyetlerimiz, danışmanlık ve yatırım bankacılığı hizmetlerimizle BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na katkı sağlama gayesiyle çalışıyoruz. Bugün bankamızın kredi portföyünün dörtte üçü pak güç, etraf, güç ve kaynak verimliliği ile bayan istihdamı sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınmaya dönük yatırımlardan oluşuyor. Kaynak aktardığımız bu projelerle 17 SKA’nın 7’sine yönelik direkt katkı sağlıyoruz.” diye konuştu.
?Kurum olarak sürdürülebilirlikle ilgili yayımladıkları raporların pek çok dalın gelecek planları için ışık tuttuğunu belirten Börü, “Raporlarımızın ilgi görmesinin en değerli nedeninin datayı ele alış halimiz olduğunu düşünüyorum. Yanlışsız datayı, gerçek teknikle işleyerek, yanlışsız bir çerçevede ele almaya kıymet veriyoruz. Böylelikle bilgide var olan fakat birinci bakışta görülmeyen bilgileri açığa çıkarıyor, tahlillerimizi bu türetilen datalara dayandırıyoruz. Ekonomik Araştırmalar grubumuzun bu eksendeki çalışmalarının bir öbür ayırt edici noktası makro ve kalkınma gündemini entegre etmesi. Bir yandan kısa vadeli gündemi izlerken, öteki yandan orta vadeli eğilimleri tespit etmek için kalkınma yaklaşımlarını analizlerimize dahil ediyoruz.” Sözlerini kullandı.
“ULUSLARARASI SÜRDÜRÜLEBİLİR BORÇLANMA PİYASASI BÜYÜYOR”
Ece Börü, sürdürülebilirlik alanında 2016 yılında yürürlüğe giren Paris İklim Mutabakatı ile ülkelerin taahhütleri kapsamında iklim aksiyon planlarını oluşturması ve devamında 2050’de karbon nötr olma amaçları ile, bilhassa son 5 yıl içerisinde gerek sürdürülebilirlik fonları gerek sürdürülebilir borçlanma piyasasında önemli bir ivme gözlemlendiğini söyledi.
Milletlerarası fonların, kendi sürdürülebilirlik maksatlarını belirlemeleriyle orta ve uzun vade taahhütlerini açıklamalarının akabinde portföylerini de çevresel, toplumsal ve yönetişim (ESG) uyumlu yatırımlara yöneltmeleri gerektiğini anlatan Börü, şunları kaydetti:
“Dünyada ivme kazanan sürdürülebilirlik dönüşümüyle yatırımcı ilgisi bu istikamette arttıkça, milletlerarası sürdürülebilir borçlanma piyasası da büyüyor ve büyümeye devam edecek. Bugün başta finansal kurumların öncüsü olduğu bu alanda, çok değerli inisiyatiflerin oluştuğunu görüyoruz. Buna örnek olarak, 28,5 trilyon dolar büyüklüğünde memleketler arası 48 bankanın dahil olduğu ‘Net Zero Banking Alliance’ teşebbüsünü verebiliriz. Bu inisiyatife dahil olan küresel bankalar, tüm faaliyetlerinden ve portföylerinden oluşan emisyonlarını 2050 yılına kadar sıfırlamayı taahhüt ediyorlar.”
Bütün bu gelişmeler ışığında, sürdürülebilir tahvil piyasasının her geçen yıl evvelki yılın çok üstünde bir ivme ile büyüyerek 2020 yıl sonu prestijiyle globalde 732 milyar dolar büyüklüğe ulaştığını aktaran Börü, “Bu meblağ bir evvelki yılın yaklaşık yüzde 29 üzerinde bir büyümeye işaret ediyor. Lakin bahsedilen rekor meblağ içerisinde gelişmekte olan ülkelerin hissesi artmakla bir arada, şimdi 30 milyar dolar düzeyinde.” dedi.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TAHVİLLERDE KAMU VE ÖZEL DAL BANKALARININ AKTİFLİĞİ ARTIYOR
Börü, Türkiye’de ise TSKB’nin öncüsü olduğu ve birinci 2016 yılında gerçekleştirdiği, bu sene başında ise üçüncü ihraçla yer aldıkları yeşil ve sürdürülebilir tahvil piyasasında, kamu ve özel dal bankalarının da aktifliğini artırdıklarını memnuniyetle gözlemlediklerini söyledi.
Börü şu bilgileri verdi:
“Türkiye’de yaşayan yeşil ve sürdürülebilir tahvillerin toplam bedeli 2,5 milyar doları geçti. Kesimimizin artan toplumsal ve yönetişim (ESG) odaklı yaklaşımları ile bu hacmin artacağına inanıyoruz. Son periyottaki ihraçlarda, gelen yatırımcı taleplerinde kıymetli ESG yatırımcılarının bulunması bu ihraçları daha da başarılı kılıyor.”
“ETKİN FİNANSMAN MODELLERİ DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE KİLİT ROL OYNAYACAK”
TSKB Genel Müdürü Ece Börü, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın (AYM), Avrupa Birliği’ndeki (AB) ülkelerin ekonomilerini daha sürdürülebilir yapmak maksadıyla ortaya koydukları bir yol haritası olduğunu hatırlatarak, 2050’ye kadar yürünecek bu yolda AB ile kuvvetli ticari alakalara sahip Türkiye üzere ülkeler için hem ek sorumluluklar hem de fırsatların kelam konusu olduğunu kaydetti. AYM’nin, döngüsel iktisat, besin güvenliği, karbon vergisi, orman siyaseti, toprak stratejisi üzere bahisleri içine alan geniş bir yelpazede dönüşüm öngördüğünü aktaran Börü, şöyle devam etti:
“AB ile ticari alaka içindeki firmaların mevcut üretim modellerinin ve tedarik zincirlerinin döngüsel iktisat uygulamalarıyla yine yapılandırılması, ek istihdam ve teknoloji yatırımları, sürdürülebilir eser sertifikaları ve pak üretim üzere bahisleri gündemlerine almaları gerekecek. Sonda karbon düzenlemesi konusunda ise AB ile ağır ticareti bulunan güç ve kaynak ağır dalların gecikmeden gerekli adımları atmaları, daha az güç ağır dalların de tedarik zinciri idaresi kapsamında aşikâr standartlarla karşılaşacaklarının farkında olmaları gerekiyor. Finans kesiminin dönüştürücü tesiri ve sürdürülebilirlik yatırımlarına dönük aktif finansman modelleri de bu süreçte kilit rol oynayacak.”